Estudio honek Akitania-Berria Euskadi Nafarroaren helburuak bultzatu egiten ditu lurraldeon lankidetza global eta tranbertsala gidari dituelarik. Euroeskualdeak bere lurraldeen arteko komunikazioen hobetzean kokatzen da estudio hau, pertsonen mugikortasuna eta merkantzien garraioa errazten baititu jasangarritasunaren ikuspuntutik.
Azterlanaren dokumentazioa deskargatu (frantsesez edo erderaz):
- Laburmena (frantsesez) – Laburmena (erderaz) –
Euroregio Berriaren barruan mugaz gaindiko zerbitzuak egiteari buruzko azterlan juridiko eta teknikoa egiteko laguntza teknikoa – Akitania Berria – Euskadi – Navarra - 1. Txostena (frantsesez) – 1. Txostena (erderaz) – Artearen estatua, nazioarteko OSPei buruzkoa eta aurretik zeuden beste OSP batzuekin lotura dutenak
- 2. Txostena (frantsesez) – 2. Txostena (erderaz) – Aplikatu eta aurreikusi daitekeen legeria berrikustea
- 3. Txostena (frantsesez) – 3. Txostena (erderaz) – Infraestrukturaren kudeatzaileen sareetara sartzeko baldintzak
- 4. Txostena (frantsesez) – 4. Txostena (erderaz) – Infraestrukturaren kudeatzaileen sareen deskribapena
- 5. Txostena (frantsesez) – 5. Txostena (erderaz) – Gaitasunaren banaketa
- 6. Txostena (frantsesez) – 6. Txostena (erderaz) – Zerbitzu osagarriak
- 7. Txostena (frantsesez) – 7. Txostena (erderaz) – Zergak, trenbideak eta Tarifak
- 8. Txostena (frantsesez) – 8. Txostena (erderaz) – Billeterie
- 9. Txostena (frantsesez) – 9. Txostena (erderaz) – Fiscalité
- 10. Txostena (frantsesez) – 10. Txostena (erderaz) – Règlementation relative au travail
- 11. Txostena (frantsesez) – 11. Txostena (erderaz) – Assurance
- 12. Txostena (frantsesez) – 12. Txostena (erderaz) – Analyste technique et économique des services régionaux
- 13. Txostena (frantsesez) – 13. Txostena (erderaz) – Rapport final et syntèse
Azterketaren testuingurua
Euskadiren eta Akitaineren historia ekonomikoaren zati bat Europaren eta Iberiar Penintsularen arteko arku atlantikoan errotula-posizioa izateagatik azaltzen da.
Atlantikoko Korridorea Europa Barneko Garraio Sarearen lehentasunezko korridoreen barruan sartzea eta Europako 2014-2020 programazioan interoperabilitatearekin, intermodalitatearekin eta mugaz gaindiko sekzioekin zerikusia duten proiektuak finantzatzeko lehentasun komunitarioa jauzi kualitatiboa dira euskal trenbide-sektoreko proiektu estrategikoak garatzeko, modernizatzeko eta gauzatzeko.
Euskal Y-a, halaber, errepidearen alternatiba eraginkorra izango da hiru hiriburuen arteko joan-etorrietan, bidaia-maiztasun eta -denbora oso lehiakorrak eskainiko baititu, kalitatezko zerbitzuekin eta segurtasun-, puntualtasun- eta erosotasun-bermeekin.
Bestalde, egungo Donostia – Irun korridorean nazioarteko zabalera sartzeak, hirugarren errei bat instalatuz, aldiriko tren-zerbitzuak Donostia – Irun/Hendaye – Baiona ardatzean integratzea ahalbidetuko du, baita lurralde arteko zerbitzuak integratzea ere, Akitaine-Euskadi eta Nafarroa eskualdeetan mugaz gaindiko garraio publikoko sistema integratu bat eratuz.
Azpiegitura horiek gauzatzeko obrak amaitu ondoren, EAEren eta Akitanieren arteko mugaz gaindiko tren-zerbitzuak ezartzea, trenaren ibilbidean jatorria eta helmuga duten bidaiariak nahiz Eukadi, Nafarroa edo penintsulako gainerako herrietatik datozen bidaiariak garraiatu ahal izateko. Akitania eta Frantziako gainerako lurraldeetarako, zerbitzuak egituratzeko Eskualdekoa eta nazioartekoa.
Azterlanaren helburuak
Mugaz gaindiko trenbide-garraio hori ezartzera bideratuta, Espainiako Trenbideen Fundazioa zeharkako azterlan juridiko bat da, Euskal Y-aren Azpiegituren Kudeatzaileen (ADIF) eta Akitaineko Trenbide Sarearen (SNCF Réseau) artean zerbitzuak egin nahi dituzten trenbide-enpresek bereziki kontuan hartu behar dituzten alderdi garrantzitsuei buruzkoa, nahi diren mugaz gaindiko zerbitzuak emateko baldintzen gida gisa.
Azterlan honek Akitania-Euskadi-Nafarroa euroeskualdearen helburuak indartzen ditu Lurralde horien “lankidetza globalean eta zeharkakoan“. Era berean, elkarte honen jarduera-eremuetan sartzen da, “eskualdeen arteko komunikazioak hobetuko baititu, ingurumena errespetatzen duten pertsonen eta salgaien garraioa bultzatuz“.
Azterketaren ondorioz, hamahiru txosten egin dira, azterketa baten ondorioz. Multzoa berrikusteko prozesua osatzen duten elementu guztien xehetasuna Zerbitzuak ematean erabakiak hartzerakoan esku hartzen duten alderdiak Mugaz gaindikoak.
Artearen egoera: nazioarteko OSP eta lehendik dauden beste OSP batzuekiko lotura
Azterlan juridikoa nazioarteko OSPei eta lehendik dauden beste OSP batzuekin duten loturari buruzko 1. txostenean egindako aurretiazko azterketa batetik abiatzen da, eta azterketa hori ezinbestekoa da gainerako azterketa juridikoa testuinguruan kokatzeko; izan ere, planifikatutako trenbide-zerbitzuak, ziur aski nazioartean, merkataritzaren aldetik bideragarriak izan daitezke, eta eskualde-eremukoei dagokienez, defizitarioak izango dira; beraz, Europar Batasuneko 2007 zk.ko 13OHZ/Nahitaezko Zerbitzuaren Araudiarekin bat etorriz, 2007.
Erkidegoko lege-agertokiak Espainiako eskumen-eskema autonomikoaren gainean duen proiekzioak sakoneko ondorioak ditu Espainiaren eta Frantziaren arteko lankidetza definitzeko, nahiz eta erkidegoko arauak ez duen ezarpen-modu zehatzik ezartzen.
Mugaz gaindiko lankidetza hori.
Lankidetza-eredu posibleetatik, “Frantziako eredua” da abantailatsuena, eta hitzarmen bakar baten inguruan egituratzen da. Hitzarmen horretan, mugaz gaindiko garraio-zerbitzuaren OSP baldintzak eta betebeharrak zehazten dira, bai eta estatu kide bakoitzean betebehar horiek tren-enpresa nazional bati kontratuan ezarriz ezartzea ere, eta hitzarmen hori itxita geratuko da zerbitzua ematen duten tren-enpresen arteko koordinazio-akordio pribatu baten bidez, mugaren bi aldeetako makina-banaketaren eta elkarrekiko esku-hartzearen bidez.
“Frantziako eredua” da bi administrazioen itxaropenetara hobekien egokitzen dena Eskumendunak, interes komuna ondoen uztartzen duen eredua delako Espainia-Frantzia hitzarmen baten esparruan, alderdiek nahi duten autonomia-, kudeaketa- eta finantza-maila handienarekin.
Mugaz gaindiko OSP zerbitzuak beste OSP zerbitzu batzuekin batera emango dira. Hainbat eremutan eta beste merkataritza-zerbitzu batzuekin; beraz, mugaren bi aldeetan baloratu beharko da Espainiako lurraldearen barruko oreka ekonomikoaren babesa, mugaz gaindiko zerbitzua beste OSP zerbitzu batzuekin batera ematen baita.
Azterlanean aztertutako alderdiak
Nazioarteko OSPri buruzko artearen egoera eta beste OSP batzuekiko harremanak azaldu ondoren Lehendik daudenak, bai eta 2. txostenean aplikatu beharreko arau-esparru orokorra ere, azterketa juridikoak aurrera jarraitzen du, eta, OSP deklaratzen bada, trenbide-agintariek eta -enpresek mugaz gaindiko zerbitzua abian jartzeko kontuan hartu behar dituzten alderdi zehatzak jasotzen ditu, azpiegitura, lizentzia eta segurtasun-ziurtagiria eskuratzeko baldintzetatik hasita, eta material gurpildunarekin zerikusia duten alderdi garrantzitsuekin amaituz, 3. txostenean zehazten direnak.
Horrela, administratzailearen azpiegiturara sartzeko baldintza orokorrak aztertzen dira, egin nahi den trafiko motaren arabera, eta trenbide-ustiapenaren beste funtsezko elementuari buruzko alderdiak jorratzen dira, material ibiltaria, alegia.
Azterlan juridikoa garatzeko prozesu logikoak agerian uzten du Sareen deskribapenaren (egungoak eta aurreikus daitezkeenak) eta ondorioen azterketa xehatua Zehaztapen tekniko horiek material gurpildunean sortuko direla.
Hori dela eta, 4. txostenak xehetasunez deskribatzen du aztergai diren trenbide-sareen egungo eta etorkizuneko egoera. Sare horiek herrialde bakoitzeko azpiegitura-administratzaileek kudeatzen dituzte, ADIFek Espainian eta SNCF Réseauk Frantzian.
Azpiegituren kudeatzaileen sareetara sartzeko baldintzak azaldu ondoren, eta Sare-sistema bera, 5. txostenean, mugaz gaindiko trenbide-garraioko zerbitzua emango duten tren-enpresei ahalmena esleitzearen problematika aztertzen da, eta 6. txostenean, berriz, ADIFek eta SNCFk tren-enpresei eta beste hautagai batzuei zerbitzu osagarriak modu ez-diskriminatzailean ematea, besteak beste, garraio intermodaleko unitateak manipulatzea, erregai-hornidura eta erregai-hornidura.
Zeharkako zergen ondorioetarako, osagai fiskala 7. txostenean aztertzen da, tasen, trenbide-kanonen eta tarifen azterketari buruzkoan. Txosten hori osatu egin behar da 9. txostenean sartzen den mugaz gaindiko tren-zerbitzuen prestazioan BEZaren arloan kontuan hartu behar diren alderdi garrantzitsuenekin, OSPren finantzaketa-moduarekin zuzeneko lotura dutenekin.
Azterketa osatzeko, honako hauek aztertu dira: txartelak saltzeko sistemaren eta sarbide-kontrolen, euskarrien eta merkaturatzeko bitartekoen arloko alderdirik garrantzitsuenak 8. txostenean, mugaz gaindiko trafikoa abian jartzeko behatzea ezinbestekoa den lan-alderdiak (10. txostenean aztertzen dira) eta 11. txostenean aztertzen diren aseguruen arloko alderdiak (gai horren azterketa komunitarioa oinarri hartuta), eta 12. txostenean eskualdeetako zerbitzu teknikoak eta ekonomikoak osatzen dituzten alderdiak.
Azterlanaren ondorio nagusiak modu sintetikoan azaltzen dira 13. txostenean, eta horri esker, OSP proiektuan inplementatutakoa izango dela aurreikusten den Frantziako ereduaren azterketatik abiatuta, proiektuan interesa izan dezaketen tren-enpresen aurretiazko erreferentzia izan daiteke, Erkidegoko, Frantziako eta Espainiako esparru juridikoa ezagutzeko, balio praktiko handiko alderdirik garrantzitsuenen zeharkako eta integrazioko ikuspegi batetik.
